گروه ژنتیک و به‌نژادی، پژوهشکده مرکبات و میوه‌های نیمه‌گرمسیری، موسسه تحقیقات علوم باغبانی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رامسر، ایران
چکیده
سرشاخه‌کاری یکی از تکنیک‌های اصلی اصلاح باغ‌های مرکبات است که امکان تغییر رقم و جوان‌سازی باغ‌های کم‌بازده و خسارت‌دیده را در کوتاه‌ترین زمان فراهم می‌کند. این عملیات در زمان مناسب پیوند، روی تنه یا شاخه‌های اصلی درختان موجود، قبل یا بعد از هرس با انواع متعدد پیوند جوانه یا پیوند شاخه انجام می‌شود. با وجود مزایای مترتب بر این نوع ازدیاد غیرجنسی، عدم رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی پیشگیری از آلودگی به عوامل بیماری‌زای قابل انتقال با پیوند شامل ویروس‌ها، ویروییدها، باکتری‌های آوندی و عوامل ناشناخته شبه‌ویروسی می‌تواند این نوع تکثیر را به یکی از روش‌های بقا و انتقال این عوامل تبدیل نماید. برخی از این عوامل به علاوه به طریق مکانیکی با ابزار هرس، پیوند و برداشت میوه و تعدادی از آنها با حشرات از درختی به درخت دیگر منتقل می‌شوند و این امر کنترل آنها را دشوارتر می‌سازد. برای کنترل بیماری‌های ناشی از عوامل قابل انتقال با پیوند، آفت‌کش خاصی وجود ندارد و این کار با رعایت اصول بهداشتی مانند توجه به سلامت درختان گیرنده و دهنده پیوند، ضدعفونی ابزار و پیوندک و مقابله با ناقلین امکان‌پذیر است.
)